Thuốc tùy theo tác dụng và tính chất của thuốc mà người ta chia ra nhiều nhóm thuốc khác nhau. Trong quan niệm của người dân thuốc chia ra hai nhóm đó là thuốc tây và Đông dược. Thuốc tây là do thói quen từ lâu của con người Việt Nam, là những thuốc xuất xứ từ "Bên Tây" . Do những năm tháng nước ta dưới sự đô hộ của Pháp Quốc, nên những thuốc nhập từ pháp vào đều được gọi là thuốc Tây, nhưng thực tế đây là những thuốc được bào chế tổng hợp bằng con đường hóa học. Còn thuốc "Bắc" là những thuốc từ trung quốc có nguồn gốc là thảo mộc, thuốc nam là những thuốc thảo mộc do người Việt. Trên đây là những quan niệm do thói quen chứ không đúng theo cách phân loại của thuốc. Phần sau chúng tôi giới thiệu một số tính chất và bài thuốc Đông dược được rõ hơn.
Theo tính chất tác dụng của thuốc, thuốc được chia ra làm mấy nhóm chính sau đây:
Thuốc tác dụng lên hệ thần kinh trung ương
Là tất cả những thuốc và hóa chất khi vào cơ thể tác dụng trực tiếp hay gián tiếp lên hệ thần kinh trung ương. Trong nhóm thuốc này người ta chia ra hai nhóm : - thuốc ức chế và hưng phấn thần kinh.
Những thuốc gây ức chế thần kinh là những thuốc nằm trong nhóm thuốc gây mê(narcose)- hay thuốc gây giấc ngủ nhân tạo. Trong thú y được sử dụng để gây mê trong phẩu thuật, trong vận chuyển thú cưng tránh các tác nhânkích thích stress. Những thuốc gây hưng phấn thần kinh-là những thuốc gây những kích thích hưng phần nhiều hay ít đến hệ thần kinh trung ương. Làm cho khả năng hồi phục lại sau khi bị mệt mỏi như Strichin, caffein, Camphora, Korazol... Tất cả những thuốc tác dụng lên hệ thần kinh, hưng phấn hay ức chế đều là những thuốc gây nghiện cho cơ thể. Một số thuốc trong nhóm này: Axit barbitura, Thiopental, Hecxenalum, Phenobarbitalum, Chuoralum hydratum...Chloroformium, Ethel, Phthorothanum... Thuốc gây tê: -là những thuốc ức chế quá trình dẫn truyền xung động thần kinh. Trong thú y và y học thuốc được sử dụng như những chất gây tê trong phẩu thuất , phong bế thần kinh, giảm đau... Ví dụ: Aminazin,Triftazinum, Kalibromat Thuốc chóng co dật: Dipheninum, hecxamidium, Morphini hyđrochlỏium Thuốc hạ nhiệt: cơ chế tác dụng hạ nhiệt của nhóm thuốc này được giải thích khác nhau nhưng chung qui là là những thuốc tác dụng lên trung khu điều hòa thân nhiệt. Tất cả các thuốc này đều nằm trong nhóm thuốc Axit Salicilic, ngoài tác dụng hạ nhiệt thuốc này còn có tác dụng kìm khuẩn nên nó được dùng như là những thuốc chống viêm diệt khuẩn. Như:
Paracetamol, pirazol, Antipirin, analgin...
Thuốc kháng sinh:
Thuốc kháng sinh-Antibiotic- là những chất được bào chế từ những vsv, động vật thực vật có khả năng diệt khuẩn hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn trong cơ thể động vật. Ngày nay, kháng sinh như một cứu cánh để chống lại sự nhiễm trùng, hay nói cách khác là những thuốc dùng để phòng và điều trị các bệnh truyền lây, kích thích sinh trưởng thú cưng.
Thuốc kháng sinh có những mặt lợi sau đây:
-Cơ chế tác dụng đặc biệt
-Phổ tác dụng của nó rộng, có khả năng trung hòa độc tố
-Hiệu quả sử dụng ở liều thấp
-Dễ bảo quản
-Hiệu quả tác dụng điều trị rõ ràng
-Độc lực của thuốc thấp nên trong điều trị có thể dùng liều cao tấn công ngay từ đầu.
Liều điều trị và liều gây độc cách nhau rất xa.
-Sử dụng ở liều thấp kích thích tăng trưởng của cơ thể, nên có thể dùng như là một thuốc phòng và kích thích tăng trọng.
Những mặt hạn chế của thuốc kháng sinh
-Sử dụng liều thấp sẻ dẫn tới tính quen thuốc và nhờn thuốc, do vậy hiệu quả điều trị không cao.
-Đối với thú cưng non khi sử dụng kháng sinh nhiều dẫn tới còi cọc chậm lớn và có thể gây nên những biến chứng khó lường.
-Trong thú y sử dụng kháng sinh bừa bải gây nên hiện tượng tồn dư kháng sinh trong sản phẩm như thịt trứng sữa, sự tồn dư kháng sinh này gây bất lợi cho con người. Người sử dụng sản phẩm có tồn dư kháng sinh, sẻ khó điều trị các bệnh nhiễm khuẩn, và nặng hơn có
thể gây ưng thư.
-Kháng sinh có nhiều loại và mỗi loại có tác dụng diệt và ức chế sự phát triển của vi khuẩn khác nhau. (KS trị bệnh vi khuẩn Gram+, Ks trị bệnh vi khuẩn Gram-; Để hạn chế nhược điểm này hiện nay người ta đã phối hợp nhiều kháng sinh với nhau, gọi là kháng sinh tổng hợp điều trị được nhiều nhóm vi khuẩn gây bệnh khác nhau.